Unia Europejska i Romowie - System wobec kultury etnicznej

Książka Marcina Szewczyka, to niewątpliwie pod względem zakresu tematycznego praca pionierska. Wypełnia ona istotną lukę w polskich i europejskich badaniach romologicznych. Stanowi bardzo ważny głos w dyskusji na temat sukcesów i klęsk zbiurokratyzowanego systemu unijnego, dążącego do integracji kilkunastu milionów europejskich Romów ze społeczeństwami większościowymi. Badacz bowiem nie boi się formułowania krytycznych sądów pod adresem instytucji unijnych, których poczynania - choć programowo chwalebne, bo służące polepszeniu pozycji ekonomiczno-społecznej Romów w obrębie grup większościowych poszczególnych państw Europy - często prowadziły do fiaska realizacji wcześniej założonych celów.
Pozycja ta z pewnością zainteresuje obecnych i przyszłych badaczy - romologów, ale także stanowi źródło wiedzy na temat szeregu zagadnień związanych z historią i tradycją Cyganów, ewolucją i stopniową zmianą podejścia do nich przez Unię Europejską i jej instytucje. Jednocześnie jest pytaniem o możliwość kompromisu. Dogłębna analiza setek dokumentów pokazuje, że droga do osiągnięcia pełnego (akceptowalnego) porozumienia między "systemem" a zdeterminowanymi tradycją Romami nie będzie łatwa. Jak długo instytucje unijne nie będą uwzględniać uwarunkowań kulturowych (dziedzictwa) mniejszości romskiej, tak długo ich działania trafiać będą na opór Romów.
Autor umiejętnie wyzyskuje narzędzia socjologii, etnologii, analizy statystycznej i prawnej, a ponadto politologii, ekonomii oraz kulturoznawstwa. Instrumentarium metodologiczne jest doprawdy imponujące i wystawia uczonemu jak najlepsze świadectwo. W efekcie otrzymaliśmy książkę ważną i niebanalną, której twórca kompetentnie wypowiada się na temat ważkich problemów, towarzyszących europejskiej dyskusji o miejscu i przyszłości Romów we Wspólnocie Europejskiej ostatnich kilku dekad.
Napisana z dużą znajomością tematu, z pasją, wiedzą i erudycją stawia autora w szeregu wybitnych badaczy nie tylko mechanizmów funkcjonowania Unii Europejskiej w tym zakresie, ale i romskiej kultury i tradycji. Widać, że książka powstawała z wielkim zaangażowaniem, a efekt musi budzić szacunek czytelników.
Pomimo tego, że publikacja ma niewątpliwie charakter naukowy, doskonale wpisuje się - patrząc chociażby na filmową "Papuszę" - w swoisty "renesans"
problematyki romskiej w naszym kraju.